مرتبه ای که عشق و عقل به هم گره میخورند/ راز عید قربان در نوشتاری از قاسم ترخان
تاریخ انتشار: ۸ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۹۵۰۲۱
به گزارش «مبلغ» – حجت الاسلام دکتر قاسم ترخان مدیر گروه تخصصی علوم‌انسانی قرآنی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه در یادداشتی تازه ای با عنوان فلسفه قربان و مرتبه ایمان حضرت ابراهیم به مناسبت عید قربان در روزنامه ایران نوشته است:
«آنگاه که (آن پسر رشد یافت و) با او به سعی و عمل شتافت (یا در جهد و عبادت یا در سعی صفا و مروه با پدر همراه شد) ابراهیم گفت: ای فرزند عزیزم، من در عالم خواب چنین می‌بینم که تو را قربانی (راه خدا) می‌کنم، در این واقعه تو را چه نظری است؟ جواب داد: ای پدر، هرچه مأموری انجام ده که انشاء‌الله مرا از بندگان با صبر و شکیبا خواهی یافت (سَتَجِدُنِی إِن شاء‌الله مِنَ الصَّابِرِینَ).
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آیات ۱۰۲ تا ۱۰۷ سوره صافات مربوط به واقعه عید قربان است که نکات درخور تأمل بسیاری دارد که در این یادداشت به دو مورد آن خواهیم پرداخت:
نخست اینکه، در این واقعه دو گونه عقل یعنی «عقل ابزاری و حسابگر» و «عقل متعارف ایمانی» به چالش کشیده می‌شود. عقل حسابگر در خدمت زندگی مادی، سود و لذات مادی است. اما عقل متعارف ایمانی در کنار منفعت مادی، منفعت معنوی مانند بهشت و… را هم اضافه می‌کند و در موارد تعارض به منفعت اخروی اصالت می‌دهد و از نفع مادی چشم‌پوشی می‌کند. اما عقل دیگری هم داریم که همه خواسته‌ها را در راستای خواسته معشوق ارزیابی می‌کند. از این عقل، به «عقل قدسی و ربانی» تعبیر می‌شود؛ یعنی انسان‌ها سه دسته‌اند: برخی شخصیت حیوانی دارند و برخی عقلانی و برخی ربانی.
حاصل عمرم سه سخن بیش نیست
خام بدم پخته شدم سوختم (مولوی)
انسان می‌تواند عاقل باشد؛ اما عاشق نباشد در این صورت او را یک انسان پخته‌ای می‌دانند. کاری که حضرت ابراهیم(ع) انجام داد در مرتبه «عقل قدسی» است. در این مرتبه، عشق و عقل گره میخورند و تعارضی باهم ندارند؛ لذا سوختن و پختگی را باهم دارد و دل کندن از دنیا را آسان می‌کند. اگر حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل(ع) در مرحله عقل ابزاری و حتی عقل متعارف ایمانی بودند، باز تسلیم چنین خواسته‌ای نمی‌شدند. چنین اجابتی (فَلَمَّا أَسْلَمَا وَتَلَّهُ لِلْجَبِینِ) از عشق آنان حکایت می‌کند. از اینکه آنان به هیچ چیز جز خواسته معشوق نمی‌اندیشند.
داستان یک امامتنکته دوم در آیات مربوط به عید قربان در سوره صافات این است که، واقعه قربان یکی از همان وقایعی است که خداوند پس از آن، حضرت ابراهیم(ع) را به «مقام امامت» رساند. خداوند در این آیه از سوره صافات فرمود: إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْبَلَاءُ الْمُبِینُ و در آیه ۱۲۴ سوره بقره، نتیجه سربلندی از این ابتلا را «امام شدن» قرار داد: «و (به یاد آر) هنگامی که خدا ابراهیم را به اموری امتحان فرمود و او همه را به جای آورد، خدا به او گفت: من تو را به پیشوایی خلق برگزینم، ابراهیم عرض کرد: به فرزندان من چه؟ فرمود: (اگر شایسته باشند می‌دهم، زیرا) عهد من به مردم ستمکار نخواهد رسید» که این آیه هم به قانون ابتلا و آزمایش اشاره دارد.
محال است انسان در این دنیا بیاید و آزمایش نشود. این قانون خداست که «تحویل» و «تبدیل» در آن راه ندارد؛ این قانون ثابتی است و همین ثبات به نفع انسان است.
«آیا مردم چنین پنداشتند که به صرف اینکه گفتند ما ایمان (به خدا) آورده‌ایم رهاشان کنند و هیچ امتحانشان نکنند؟» (عنکبوت/ ۲) لذا امیرالمؤمنین(ع) فرمودند دعا نکنید که خدا شما را امتحان نکند بلکه باید دعا کرد که خداوند کمک کند که پیروز شوید.
«خدایی که مرگ و زندگانی را آفرید که شما بندگان را بیازماید تا کدام نیکوکارتر (و خلوص اعمالش بیشتر) است و او مقتدر و بسیار آمرزنده است.» (ملک/ ۲)
قرآن می‌فرماید ما می‌توانیم و باید امام بشویم: «و آنان که می‌گویند: پروردگارا! ما را از سوی همسران و فرزندانمان خوشدلی و خوشحالی بخش و ما را پیشوای پرهیزکاران قرار ده» (فرقان/ ۷۴) اما همه می‌توانیم و باید امام متقین شویم. بنابراین می‌توانیم بگوییم امام خمینی(ره) امام بود و رهبر انقلاب امام است و مردم ایران برای سایر کشورها امام و الگو هستند.
راه امام شدن «صبر» است. قرآن کریم در سوره سجده آیه ۲۴ می‌فرماید: «و برخی از آن بنی‌اسرائیل را امام و پیشوایانی که خلق را به امر ما (نه به امر خلق) هدایت کنند قرار دادیم برای آنکه (در راه حق) صبر کردند و در آیات ما مقام یقین یافتند.» یعنی چون در برابر آزمایش‌های الهی و مشکلات استقامت داشتند، امام شدند.
«امام» یعنی کسی که به او نگاه می‌شود و دیگران با راهنمایی او، راه را پیدا می‌کنند. هرکس بیشتر مبتلا و پیروز شود امامتش هم مهمتر است. امام حسین(ع) سیدالشهدا می‌شود چون بر بزرگ‌ترین «ابتلائات اختیاری» صبر کرد؛ یعنی خودش را در مشکل می‌اندازد تا رشد کند. ابتلا، به استقبال بلاهای اختیاری رفتن است که وسیله رشد انسان است. بلای اختیاری به این معناست که شما می‌دانی اگر «حق» را انتخاب کردی با موانعی روبه‌رو خواهی شد اما با وجود این، به استقبال این موانع بروی و نترسی و راه حق را کج نکنی. امام حسین(ع) می‌توانست بفرماید من کاری به کار یزید ندارم و عافیت را انتخاب کند، اما این کار را نکرد.
یکی از ابتلائات اختیاری «امر به معروف و نهی از منکر» است که نه تنها انسان را بزرگ می‌کند بلکه امتی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کند هم بزرگ می‌شود. پس اگر جامعه و ملت امر به معروف کند؛ می‌شود «امت» و اگر فرد امر به معروف کند؛ می‌شود «امام». این مشکلات ملت همان ابتلای ملت است که اگر ملتی پیروز شد باعث امت و برتر شدن ملت می‌شود. اگر ملتی جهان را به امام زمان(عج) و امام حسین(ع) دعوت کند و از ظلم امریکا نهی کند، می‌شود امام؛ چون نهی از منکر کلان انجام داده است. این ابتلائش وسیع‌تر است و امامتش هم بیشتر است و شما می‌شوید الگوی بشریت تا آنها راه را پیدا کنند.
منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: حضرت ابراهیم امر به معروف ابراهیم ع عید قربان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۹۵۰۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۱۰ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی به مرتبه استادی ارتقا یافتند
به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، جلسات هیئت ممیزه دانشگاه آزاد اسلامی برگزار و با ارتقا مرتبه علمی ۱۰ عضو هیئت علمی به استادی موافقت شد.
در این جلسات با ارتقا مرتبه علمی مژگان امتیازجو عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، سیدمسلم سیدالحسینی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مهدی شمسایی مهرجان عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، شهرام صداقت حور عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، صدیقه میرابوطالبی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، سعید کامیابی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان، مریم قراچورلو عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، نادر جعفرنیا دابانلو عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، علی خادمی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه و زهره مشکاتی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان به مرتبه استادی موافقت شد.
مژگان امتیازجو با مدرک ی تخصصی زیست شناسی دریا، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال است که دارای بیش از ۱۶۰ مقاله، ۳ کتاب و سه اختراع «پکیج‌ها و ستون‌های میکروبی تثبیت شده حدف آلاینده فلز سنگین جیوه (فیلتر زیستی) از صنایع»، «مکمل غذایی پرورش ماهی قزل الای رنگین کمان جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی پوست با استفاده از اسپیرولینا» و «شیرغنی شده با نانوحامل‌های لیپیدی حاوی ترکیبات زیست فعال دریایی» است.
سید مسلم سیدالحسینی دارای مدرک ی تخصصی شهرسازی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد است که دارای ۲ ایده ثبت شده، ۱۳ طرح پژوهشی، ۱۲۷ مقاله ISI، علمی پژوهشی و ... است.
مهدی شمسایی مهرجان با مدرک ی تخصصی شیلات، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات است که دارای بیش از ۱۸۰ مقاله ISI، علمی ـ پژوهشی و ... است. وی همچنین ۷ کتاب و بیش از ۶ اختراع است.
شهرام صداقت‌حور با مدرک ی باغبانی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت است که دارای ۵ جلد کتاب، بیش از ۱۰۰ مقاله علمی پژوهشی، ISI و ... و ۹ طرح پژوهشی است.
صدیقه میرابوطالبی با مدرک ی فیزیک عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال است که دارای ۴۴ مقاله ISI، ۱۴ مقاله علمی پژوهشی، ۷ طرح و یک کتاب است.
سعید کامیابی با مدرک ی جغرافیای طبیعی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سمنان است که دارای بیش از ۱۰۰ مقاله ISI، علمی پژوهشی، ۶ کتاب و ۱۰ طرح پژوهشی است.
مریم قراچورلو با مدرک ی مهندسی کشاورزی ـ علوم و صنایع غذایی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات است که دارای ۵۴ مقاله ISI، بیش از ۷۰ مقاله علمی پژوهشی، ۵ کتاب و ۳ طرح پژوهشی است.
نادر جعفرنیا دابانلو با مدرک ی برق عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات است که دارای بیش از ۱۰۰ مقاله ISI، علمی پژوهشی، ۱۶ کتاب و ۶ اختراع در زمینه مهندسی پزشکی است.
علی خادمی با مدرک ی تخصصی روان‌شناسی عمومی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه است که دارای بیش از ۱۷۰ مقاله ISI و علمی پژوهشی، ۱۹ طرح پژوهشی و ۸ کتاب است.
زهره مشکاتی با مدرک ی تخصصی تربیت بدنی و علوم ورزشی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان است که دارای بیش از ۱۰۰ مقاله ISI، علمی پژوهشی و ...، ۱۰ طرح پژوهشی درون و برون دانشگاهی و ۷ جلد کتاب است.
انتهای پیام/
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور